Các dấu hiệu suy thận mãn tính: ăn không ngon, mệt bất thường, đi tiểu nhiều, uống nhiều nước, tiểu khó, tiểu máu, tiểu đục, đau bụng, đau dọc theo vùng cột sống thắt lưng, cao huyết áp, phù nề hay bị chuột rút...

1/3 bệnh nhân là thanh niên
Khoa Thận tiết niệu (Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội) có 50 giường bệnh nhưng thường quá tải với số bệnh nhân gấp đôi số giường. Hơn 20% trong số đó là bệnh nhân bị suy thận mãn tính (STMT). Đáng nói là có tới 1/3 số bệnh nhân điều trị nội trú tại khoa do STMT là thanh niên, từ 18-30 tuổi.
Mới đây khoa Thận Tiết niệu tiếp nhận bệnh nhân N.M.T. sinh viên năm thứ 4 trong tình trạng da xanh nhợt, mệt mỏi, nhức đầu. Do chủ quan nên khi có dấu hiệu mệt mỏi T. đã không đi khám. Đến khi sức khỏe giảm sút, T. phải vào viện. Kết quả xét nghiệm cho hay T. bị viêm cầu thận dẫn tới suy thận mãn độ 3B (bệnh nặng) cần phải lọc máu thường xuyên.
Cùng phòng với T. còn có bệnh nhân được chuyển từ Bệnh viện Chợ Rẫy (TP.HCM) ra Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) sau khi đã được chạy thận nhân tạo để qua giai đoạn nguy hiểm. Lao động quá sức, không có chế độ ăn uống hợp lý là nguyên nhân khiến bệnh nhân này bị suy thận.
GS. Trần Văn Chất – Khoa Thận Tiết niệu (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, có nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh thận, trong đó có nguyên nhân bẩm sinh, độc chất, chế độ ăn uống, dùng thuốc chống viêm... Ngoài ra, một số bệnh lý khác cũng có khả năng dẫn đến suy thận như nhiễm trùng đường niệu, bệnh tiểu đường, cao huyết áp, bệnh về mạch máu...
Bên cạnh đó, tùy tiện dùng thuốc chống viêm sẽ hạn chế khả năng lọc của thận gây suy thận cấp hay mãn tính. Riêng đối với thuốc kháng sinh, nếu uống không đúng liều, uống dài hạn, uống không theo chỉ dẫn của bác sĩ thì sẽ dễ làm tổn thương thận, gây suy thận...
Điều quan trọng nhất trong phòng chống bệnh STMT là phát hiện sớm các dấu hiệu của bệnh như ăn không ngon, mệt bất thường, đi tiểu nhiều, uống nhiều nước, tiểu khó, tiểu máu, tiểu đục, đau bụng, đau dọc theo vùng cột sống thắt lưng, cao huyết áp, phù nề hay bị chuột rút...
PGS.TS Nguyễn Thanh Liêm – Giám đốc Bệnh viện Nhi T.Ư cho biết, đối với một số yếu tố bẩm sinh mà có thể dẫn đến STMT như hẹp niệu đạo bẩm sinh, hẹp miệng niệu đạo, hẹp bao quy đầu thì vẫn có thể phòng tránh được bằng cách phẫu thuật sớm. Phẫu thuật sớm sẽ tránh được ứ đọng nước tiểu gây nhiễm trùng đường tiểu, viêm bàng quang dẫn đến viêm thận.

Ăn uống hợp lý, giảm nguy cơ mắc bệnh
Theo các chuyên gia về thận tiết niệu, chế độ ăn uống giúp hạn chế tối đa nguy cơ mắc bệnh STMT. Theo đó, không nên ăn quá nhiều những thức ăn chứa nhiều canxi như nghêu, sò, tôm, cua... vì canxi có thể kết tinh thành sỏi thận.
Những thức ăn có nhiều acid oxalic cũng nên hạn chế (chất này có trong rau dền, rau muống, cải bó xôi...).
Đặc biệt, ăn mặn sẽ dẫn tới cơ thể hấp thu nhiều muối làm rối loạn cân bằng nước trong cơ thể. Đối với những người cao huyết áp, lại càng không nên ăn quá mặn. Bởi huyết áp cao sẽ làm tổn thương các mạch máu, ngăn cản mạch máu loại trừ các chất cặn bã.
Hơn nữa huyết áp cao là nguyên nhân gây STMT. Hiện nay việc lạm dụng các thực phẩm có chứa hàn the, phẩm màu công nghiệp là yếu tố khiến gia tăng người mắc bệnh STMT vì những chất này rất độc với thận.
Uống nhiều nước là biện pháp hiệu quả để giúp thận lọc chất độc, cặn bã có thể tạo thành sỏi thận ra ngoài tốt hơn. Bác sĩ cũng khuyến cáo, không nên thấy khát mới uống nước, mỗi ngày một người nên uống ít nhất từ 1,5 - 2 lít nước đã được nấu chín. Ngoài ra, không nên dùng nhiều thức uống lợi tiểu như trà, cà phê vì có nguy cơ làm mệt thận, tạo sỏi thận.
Do bất cứ nguyên nhân gì, bệnh nhân STMT cũng phải lọc máu để loại bỏ các chất thải độc hại tích tụ trong máu. Máy chạy thận nhân tạo sẽ hút máu từ tĩnh mạch để lọc và sau đó trả lại cho cơ thể. Mỗi lần lọc máu mất 6-8 giờ, phải tiến hành nhiều lần mỗi tuần.
Khi bị mắc STMT, người bệnh phải tuân thủ chế độ ăn đặc biệt theo chỉ dẫn của bác sĩ để giảm gánh nặng cho thận. Nếu nguyên nhân gây bệnh là tăng huyết áp hoặc đái tháo đường, phải khống chế các bệnh này bằng cách điều chỉnh lối sống và dùng thuốc để làm chậm tiến triển của suy thận.

Theo Tiền Phong